Kiedyś była domeną benzyniaków, dzisiaj praktycznie wszystkie opuszczające fabrykę samochody posiadają sondę lambda, niezależnie od tego, czy są to jednostki napędzane silnikiem benzynowym, czy wysokoprężne. Ta stosunkowo mała część pełni bowiem istotną rolę kontrolną, która ma znaczenie zarówno dla żywotności silnika, jak i środowiska naturalnego. O co w tym wszystkim chodzi? Zaraz wszystkiego się dowiesz!

Zadanie sondy lambda

W najprostszym ujęciu sonda lambda jest niczym innym jak czujnikiem mierzącym zawartość tlenu w paliwie. I stanowi ona wierną towarzyszkę drugiego ważnego elementu, którym jest katalizator, mający za zadanie jak najlepiej oczyścić szkodliwe dla otoczenia spaliny. Warto o tym wspomnieć, ponieważ źle działająca sonda lambda może przyczynić się do awarii katalizatora, czego z pewnością chcielibyśmy uniknąć. Natomiast prawidłowo działająca sonda zwiększa jego konwersję nawet do 95 procent.

Sonda lambda jest zatem montowana w układzie wydechowym auta przed katalizatorem (za kolektorem wydechowym), a w nowych samochodach również za katalizatorem. W ten sposób mierzy ona zawartość powietrza w paliwie ma wlocie i na wylocie spalin z katalizatora. W pierwszym przypadku czujnik dokonuje pomiaru w celu zoptymalizowania mieszanki i przesyła wyniki do modułu sterującego pracą silnika. Pozwala mu to na bieżąco komponować mieszankę paliwa i powietrza w taki sposób, aby była ona najbardziej odpowiednia dla pracy silnika (np. w danych warunkach atmosferycznych, prędkości jazdy czy temperatury silnika) i jak najmniej szkodliwa dla środowiska. 

Sondy lambda – działanie 

Sonda lambda jest ogniwem galwanicznym wykonanym z materiału ceramicznego. Swoją konstrukcją przypomina świecę zapłonową. Jest ona montowana w taki sposób, że jedna jej część wystaje na zewnątrz, co pozwala jej na styczność z powietrzem z otoczenia. Standardowa sonda lambda załącza się do pracy w momencie, kiedy spaliny osiągają około 300°C. Z tego też powodu nowoczesne sondy posiadają specjalne grzałki, które pozwalają im kontrolować mieszankę paliwową niemalże od razu, po uruchomieniu silnika.  

Jeśli sonda wysyła informacje, że powietrza jest za dużo, czyli mieszanka jest zbyt uboga, sterownik zwiększa ilość wtryskiwanego paliwa, poprzez wydłużenie czasu jego wtrysku. Natomiast jeśli paliwa jest zbyt dużo, czyli mieszanka jest zbyt bogata, to sterownik zmniejsza ilość wtryskiwanego paliwa, poprzez skrócenie czasu wtrysku.   

Awarie sondy lambda oraz jej wymiana

Zapytaliśmy specjalistów sklepu iParts.pl, oferującego wysokiej jakości części samochodowe, o to, dlaczego sondy lambda ulegają awarii. Według nich dzieje się tak ze względu na jej lokalizację oraz specyfikę jej działania, z narażeniem na wpływ wysokich temperatur i szkodliwych czynników. Powoduje to z czasem różnego rodzaju awarie – zarówno mechaniczne, jak i eksploatacyjne. 

Te ostatnie najczęściej zdarzają się wtedy, gdy jeździmy na paliwie złej jakości, co prowadzi do szybkiego zabrudzenia się powierzchni sondy, a tym samym zmniejszenia jej efektywności, a nawet uniemożliwienia prowadzenia prawidłowych odczytów. Wymiana sondy lambda nie jest trudna, jednak sama sonda w zależności od marki i modelu może kosztować od kilkudziesięciu do nawet kilkuset złotych.